Türkiye’nin Tel Aviv Büyükelçisi Kemal Ökem, Turizm ve Kültür Bakanı Nabi Avcı’nın İsrail ve Filistin’e düzenlediği iki günlük resmi ziyaretin ardından Türkiye-İsrail ilişkilerini değerlendirdi.
Avcı’nın ziyaretinin uzun bir aradan sonra yapılmış ilk siyasi ziyaret olarak çok olumlu neticeler bıraktığını ifade eden Ökem, her şeyden önce bu ziyaretin gerçekleştirilmiş olmasının kendi içerisinde bir amaç olduğunu vurguladı.
Bakan Avcı’nın ziyareti öncesi Ankara’da İsrailli yetkilerle ortak siyasi istişareler yapıldığını da anımsatan Ökem, şunları kaydetti:
“Bu uzun bir süreden sonra yapılan ilk siyasi istişarelerdi. Orada hangi alanda neler yapabiliriz, hangi alanlara biraz daha öncelik verebiliriz, hangileri bizim için üzerinde hassasiyetle çalışmamızı gerektiriyor diye konuları baştan aşağıya inceledik. Görüş alışverişinde bulunduk. Buradaki temel husus karşılıklı yarar. Karşılıklı yarar yönlendirir. O karşılıklı yarara da bakıldığında birçok sektörde, iki ülkenin ekonomileri arasında özellikle tamamlayıcı bir yapı söz konusu. Ticaretten tutun da turizm ve enerji bunlar başlıca konular. Bunların her birinde karşılıklı yararın bulunduğu zaten her iki tarafça da teslim ediliyor. Burada asıl dikkat edilmesi gereken şey, bu yararı, potansiyeli nasıl gerçeğe dönüştürebiliriz, biz bunları hangi yolları izleyerek gerçekleştirebiliriz. Bütün teknik konuları birer birer çözerek, karşılıklı diyalog halinde yürütmeye karar verdik.”
“İsrail’den vize kolaylığı talep ettik”
Türkiye’den İsrail’e daha fazla turistin gelebilmesi için Ankara’nın birtakım istekleri olduğuna da değinen Ökem, bunların başında da vize konusunun geldiğini söyledi.
Ökem, Türkiye’den gelenler için bir vize kolaylığı gerektiğini ve beklentilerini İsrail tarafına ilettiklerini ifade ederek, “Mesela Türkiye’den İsrail’e yapılan ihracatın büyük bir kısmı makine ve makine parçaları. Bu makineleri ihraç eden şirket, makineleri kurmak için teknisyen göndermek istiyor buna vize verilmiyor. Böyle bir şey düşünülemez. Bunu biraz daha akılcı, daha rasyonel hale getirmek lazım. Bu beklentimizi İsrail tarafına aktardık. Onlar da dikkatle not aldılar.” diye konuştu.
İsrail’e okumaya gelen Türk öğrenciler konusunda da aynı beklentiyi dile getirdiklerini belirten Ökem, “İsrail buradaki yüksek öğretim potansiyelini de pazarlamaya çalışıyor. Yani Türkiye’den öğrenci geliyor diye bunu da ayırt edecek hali yok herhalde. Normal bir ilişkinin gerekleridir bunlar. O konudaki görüşmelerimiz sürecek. Makul bir zaman içerisinde sonuçlandırmak istiyoruz. Bunun takibini yapıyoruz.” diye konuştu.
Enerji konusunda müzakereler sürüyor
İki ülke arasıda enerji konusunda büyük bir iş birliği projesinin zaten var olduğunu belirten Ökem, “Bizim yapmamız gereken olması gerektiği gibi olgunlaştırmak. Kendi içinde parametrelere sahip, bu parametreler teknik müzakereler çerçevesinde yerli yerine konulacak. Müzakereler devam ediyor.” dedi.
Filistinlilerin sıkıntılarının giderilmesi için çalışıyoruz
Siyonist İsrail ile ilişkilerin normalleşmenin üç önemli ayağından bir tanesinin Filistinlilerin sıkıntılarının hafifletilmesi için gereken kolaylığın gösterilmesi olduğuna vurgu yapan Ökem, “Bu sıkıntıyı en çok yaşayan kesim Gazze. Tabii Batı Şeria tarafına da birçok projeyle yardım etmeye çalışıyoruz. En büyüklerinden bir tanesi Cenin Sanayi Bölgesi’dir. Onun inşaatı için İsrailli muhataplarımızla konuşuyoruz. Gazze’de de aynı şekilde elektrik ve su başta olmak üzere, hayatın her alanında ihtiyaç duyulan bu enerjiyi temin için çalışmalar devam ediyor. Görüşmelerimizde bunun önemine İsrailli makamların da müdrik olduğunu gördük.” dedi.
Ökem, Gazze’deki sosyal ve ekonomik hayatın sürdürülebilirliğinin Türkiye için önemli olduğunun altını çizdi.
Ökem Terör Kelimesini Kullanıldı
İsrail ile ilişkilerin normalleşmesinden sonra gündemde olan konulardan birinin de güvenlik olduğunu belirten Ökem, “İlave güvenlik riski ve tehditlere artık dayanma gücünün oldukça azaldığı bir bölgede yaşıyoruz. Bazı tarafların Suriye ve Irak’a dışarıdan müdahaleleriyle kangren haline dönmüş çatışmalar var. Dışarıdan gelenlerle içeride oluşan terörizmle enfekte olmuş bir ortam mevcut.” değerlendirmesinde bulundu.
Söz konusu ortam nedeniyle bölgede çatışma yaşanan ülkelere komşu Türkiye, İsrail, Ürdün ve Suudi Arabistan’ın çok hassas bir konumda olduğunun altını çizen Ökem, bu ülkelerin bölgedeki sıkıntıların yansımalarını mümkün olduğunca kontrol etmeye çalıştığını söyledi.