Lübnanlılar 22 yıl süren İsrail işgalinin sona erişinin 22’nci yıl dönümünde Bağımsızlık ve Direniş Bayramı’nı büyük bir coşkuyla kutluyor. 25 Mayıs 2000’de işgal güçleri, Hizbullah ve Lübnan’ın güney halkının direnişi ve darbeleri altında şartsız bir şekilde ülke topraklarından çekilmişti.
Lübnanlılar 22 yıl süren İsrail işgalinin sona erişinin 22’nci yıl dönümünü coşkuyla kutluyor.
Lübnan’da İsrail işgalinin sona erdiği 25 Mayıs günü her yıl “Bağımsızlık ve Direniş Bayramı” olarak kutlanıyor.
Bugün, 22 yıl süren İsrail işgalinde kaybettiklerini anan Lübnanlılar, aynı zamanda bağımsızlık ve özgürlüklerine bağlılıklarını ifade eden çeşitli etkinlikler düzenliyor.
Lübnan’da 1975’te başlayan iç savaş, “soğuk savaş” döneminde bölgesel ve küresel güçlerin de doğrudan veya dolaylı olarak dahil olduğu bir mücadele alanına dönüştü.
İşgal rejimi İsrail, kendi güvenliğinin tehlike altında olduğunu iddia ederek 1978’de Lübnan iç savaşına dahil oldu. İsrail güçleri, Lübnan’daki Hristiyan müttefiklerinin kontrolünde Lübnan’ın güneyinde 10 kilometre derinliğinde bir bölge oluşturdu.
Bununla kalmayan İsrail askerleri, 1982’de büyük bir işgal operasyonu başlatarak başkent Beyrut’a kadar ilerledi. Bu geniş kapsamlı operasyon sırasında, İsrail gözetimindeki Lübnanlı aşırı sağcı Hristiyan Falanjist milisler, Beyrut’un batısındaki 20 bin Filistinli mültecinin yaşadığı “Sabra ve Şatilla Filistin Mülteci Kampı”nı basarak aralarında çocukların da olduğu 3 binden fazla Filistinliyi katletti.
İşgal boyunca savaş uçaklarıyla çok sayıda saldırı düzenleyen İsrail, 1985’te kademeli olarak Lübnan’ın güneyine doğru çekildi.
Lübnan’daki farklı dinleri ve mezhepleri karşı karşıya getiren iç savaş, 1989 yılında Suudi Arabistan’da imzalanan Taif Antlaşması ile sona erdi.
Hizbullah, Taif Antlaşması’ndaki “tüm silahlı milis grupların silah bırakması” şartından, ülkenin güneyinde İsrail’e karşı verdiği direniş nedeniyle muaf tutuldu.
İç savaş sonrası yeniden kurulan Lübnan ordusu ile Hizbullah, güneyde işgalini sürdüren İsrail’e karşı savaşmaya devam etti.
Bölgenin dağlık alanlarında yoğun çatışmaların yaşandığı bu dönemde İsrail, sık sık sivil yerleşim bölgelerine hava saldırısı düzenledi.
İsrail işgali sırasında Hizbullah’ın gösterdiği askeri mücadele, örgüte Arap ve İslam dünyasında büyük sempati kazandırdı.
İşgalci İsrail Bakanlar Kurulu, 5 Mart 2000’de Lübnan’dan çekilmeyi onayladı. Ardından İsrail askerleri, kademeli olarak Lübnan’ın güneyinden çekilmeye başladı. İsrail ordusu çekilirken terk ettiği askeri mevzileri, askeri üsleri, tesisat ve malzemelerle birlikte havaya uçurdu.
Son İsrail askeri, 25 Mayıs 2000 tarihinde, Şebaa Çiftlikleri hariç diğer tüm Lübnan topraklarından çıktı. Çekilme işlemi tamamlanınca İsrail, Lübnan sınırını kapattı.
İşgal sırasında İsrail ile iş birliği yapan 5 binden fazla kişi yargılanma korkusuyla İsrail’e sığındı. İş birliği yapanlardan aralarında Şii, Dürzi ve Hristiyanların olduğu binden fazla kişi de Lübnan ordusuna teslim oldu.
Lübnan’ın güneyinden çekilmenin tamamlanmasının ardından İsrail’de, hükümet ve ordu aleyhinde yoğun tartışmalar başladı. İsrail basını bu çekilmeyi “Lübnan hezimeti” olarak nitelerken, Arap dünyası, 52 yıllık İsrail-Arap çatışmasında İsrail’in ilk kez görüşmelerle değil, silah zoruyla bir bölgeden çekilmiş olduğunu savunarak sevinçle karşıladı.
Son olarak 2006’da Hizbullah’ın askeri kanadı ile İsrail arasında Lübnan toprakları ve İsrail’in kuzeyinde çıkan çatışma İsrail’in yenilgisiyle sonuçlandı. Temmuz Savaşı olarak bilinen ve 33 gün süren savaş, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1701 sayılı kararı ile son buldu.
Halihazırda iki ülke arasında mayınlı bölge yer alıyor. Mayınlı bölgenin işgal rejimi tarafında elektrikli teller ile çeşitli gözetleme ve istihbarat sistemleri bulunurken, Lübnan tarafında ise sınır hattını sadece eski dikenli teller koruyor.
Sınırın Lübnan tarafında güvenliği Lübnan ordusuyla birlikte Hizbullah savaşçıları sağlarken, öte tarafta İsrail ordusuna ait gözetleme merkezleri sınır güvenliğini sağlıyor. “Mavi Hat” olarak isimlendirilen ara bölgede ise Birleşmiş Milletler Barış Gücü’ne ait üsler ve devriye araçları bulunuyor.
Mavi Hat, 2000 yılında, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi sırasında BM nezdinde belirlenen sınırı ifade ediyor. Lübnan, bu hattın Şebaa Çiftliklerinin yer aldığı bölgede uluslararası sınır anlaşmalarına uymadığı gerekçesiyle duruma itirazını sürdürüyor.